Το Δέλινο και ο Μεταξάς στην προετοιμασία της επανάστασης του 1821.

Αν και επιφανείς αρματολοί, πρόκριτοι και κληρικοί της Δυτικής Μακεδονίας  μυήθηκαν πριν από το 1820 στις δραστηριότητες της Φιλικής Εταιρείας, ωστόσο η επαναστατική προετοιμασία υπήρξε ατελής.
Οι λόγοι που περιόριζαν τις πιθανότητες επιτυχίας ήταν η τακτική διέλευση τουρκικού στρατού, λόγω της πολιορκίας του Αλή-πασά στην Ήπειρο, και η απουσία από την περιοχή των περισσότερων τοπικών ηγετών που βρίσκονταν με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (Γεωργάκης Ολύμπιος, Ιωάννης Φαρμάκης κ.ά) την άνοιξη του 1821.
Μεταξύ των μυηθέντων στη Φιλική Εταιρεία ήταν οι πρόκριτοι και ιερείς του Μεταξά και του Δέλινου.
Η τούρκικη κυβέρνηση για να σταματήσει την εξέγερση στην περιοχή των Χασίων, συνέλαβε στις αρχές του 1821 τους ιερείς και τους προκρίτους των χωριών Μεταξά και Δέλινου και τους έστειλε στον Χουρσίτ Πασά στη Λάρισα.

Οι συλληφθέντες καταδικάστηκαν σε απαγχονισμό.

Ο επίσκοπος Βενιαμίν παρενέβη προς το γενικό φρούραρχο των επαρχιών Σερβίων, Χασίων και Ελασσώνος, Χατζή Χαλίλ Αγά, και τους απελευθέρωσε.

Πηγή: συγγραφέας Παναγιώτης Λιούφης, "Ιστορία της Κοζάνης" σελίδα 87

Η κυβέρνησις διαγνούσα ότι εν Χασίοις υπέβοσκεν η τάσις προς ανταρσίαν συνέλαβε τους Ιερείς Μεταξά και Δελίνου και τινάς προκρίτους και απέστειλε δεσμίους προς τον Χουρσίτ πασά εις Λάρισαν.

Τούτο ηνάγκασεν τον ιερέα να μεταβεί εις Λάρισαν μετά του φίλου του Χατζή Χαλήλ Αγά και δι εμφανίσεως πιστοποιητικού των κατοίκων Χασίων, σώζει τους ιερείς και προκρίτους εκ της αγχόνης, πέμπει δε τα ιλιάμια και μαγζάρια των κατοίκων της επαρχίας προς το πατριαρχείον κατ ́αίτησιν.

Πηγή: Κώδιξ 1815-1831 σελ. 172

Απόσπασμα από την ιστορία του χωριού Δέλινο Ντουλάπα Ιστορίας